Η αποχώρηση Αλαβάνου

Η αναμενόμενη και τελικά ανακοινωθείσα στη χτεσινή συνάντηση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΝ, αποχώρηση Αλαβάνου από την ηγεσία του ΣΥΝ, είναι γεγονός. Αν και είναι ίσως ακόμη πρόωρο να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα, δύο εκδοχές φαίνονται κυρίαρχες γι’ αυτήν την απόφαση.
Πρώτον, αποχώρηση για πραγματικά προσωπικούς λόγους. Λόγους, δηλαδή, εντελώς ανεξάρτητους από την πολιτική. Σε αυτήν την περίπτωση είναι βαθιά ανθρώπινο και θεμιτό ένας πολιτικός ηγέτης να θέλει να μειώσει τον όγκο των καθηκόντων του ή ακόμα και να αποτραβηχτεί από την πρώτη γραμμή του πολιτικού αγώνα και κάθε ανάλυση περιττεύει.

Δεύτερον, αποχώρηση για πολιτικούς λόγους (ακόμη και αν καλύπτονται ως «προσωπικοί»). Εδώ το πράγμα σηκώνει κουβέντα.
Αν κι εφ’ όσον συντρέχει αυτή η εκδοχή, τότε κατά την εκτίμησή μου ο Αλαβάνος επιχειρεί μια κίνηση ματ για τον πολιτικό του χώρο! Γνώριζε από παλιά και βίωσε προφανώς, ως αρχηγός, στο πετσί του την πραγματικότητα του ΣΥΝ. Ενός κόμματος τάσεων -με συχνά εκ διαμέτρου αντίθετες στοχεύσεις και απόψεις-, οι οποίες παραμένουν χαλαρά ενωμένες μεταξύ τους μόνο και μόνο για λόγους εκλογικής επιβίωσης και των …ωφελημάτων αυτής. Σαν συνέπεια αυτής της κατάστασης και των μεσοαστικών κοινωνικών χαρακτηριστικών της οργανωμένης του βάσης, μια συγκεκριμένη κομματική γραφειοκρατία (υπερτασική) έχει αναπτυχθεί ως απαραίτητος όρος για τη διαχείριση του «πολύπλοκου» εσωκομματικού περιβάλλοντος. Είναι φανερό, χρόνια τώρα, ότι με αυτήν την κατάσταση, το συγκεκριμένο κόμμα δεν μπορεί να ξεπεράσει τα εκλογικά όρια του 3%. Δεν έχει την απαραίτητη «ευελιξία» ώστε να προσαρμόζεται στις πολιτικές ευκαιρίες που δημιουργούνται από την κρίση του δικομματικού πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης, καθώς η διατήρηση της εσωκομματικής ισορροπίας είναι το μείζον ζήτημα. Δεν είναι τυχαία η πρόσφατη εκλογική επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία εν πολλοίς συνίσταται στο γεγονός ότι δημιουργήθηκε μια δυναμική από πρόσωπα και οργανώσεις έξω από τον ΣΥΝ, ενώ παράλληλα ο Αλαβάνος και η συν αυτώ ομάδα ακολούθησε μια πολιτική καιροσκοπική και λαϊκίστικη μεν, απελευθερωμένη δε από τα «καθώς πρέπει» των εσωκομματικών ισορροπιών. Έτσι, κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί και την καταφανή πολιτική αδυναμία του Γιωργάκη και να «καπελώσει» τη ριζοσπαστική κοινωνική διαμαρτυρία, πετυχαίνοντας αμφίπλευρη εισροή ψήφων, τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από τον αριστερισμό, τους ανένταχτους και τα «Εξάρχεια».
Αν οι λόγοι της αποχώρησης είναι πολιτικοί, τότε ο Αλαβάνος πετάει το γάντι στην κομματική γραφειοκρατία. Παραιτούμενος από τον ΣΥΝ και ασχολούμενος αποκλειστικά με το ΣΥΡΙΖΑ, σπάει τα δεσμά που υποχρεώνουν τον εκάστοτε Πρόεδρο να συμβιβάζεται με την χρόνια «άρρωστη» εσωκομματική κατάσταση, εγκαταλείποντας ουσιαστικά ένα κόμμα ισορροπιών και μεταφερόμενος σ’ ένα πετυχημένο πολιτικό εγχείρημα (ΣΥΡΙΖΑ) με ανοιχτή πολιτική δυναμική. Δημιουργεί, έτσι, το απαραίτητο σκηνικό για την μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο πολιτικό οργανισμό (πράγμα που επιθυμούν και οι ανένταχτοι υποστηρικτές του σχήματος αλλά και η πλειοψηφία των πολιτικών οργανώσεων που το πλαισίωσαν) και την αποδυνάμωση του ΣΥΝ, δηλαδή της διοικούσας γραφειοκρατίας του, η οποία δεν θα μπορεί πια να επηρεάζει τις εξελίξεις και τις διαδικασίες της συνεργασίας, τουλάχιστον με τον ηγεμονικό τρόπο που το έκανε. Είναι κοινό μυστικό ότι στο ΣΥΡΙΖΑ ο Αλαβάνος είχε ήδη δημιουργήσει μια πολυσυλλεκτική ομάδα που συνεργαζόταν, μακριά από την κομματική καμαρίλα του ΣΥΝ. Και βέβαια, η κίνηση αυτή στρέφεται και κατά της τάσης του Αριστερού Ρεύματος που τον ανέδειξε στην ηγεσία, στο βαθμό που η πλειοψηφία της επιθυμεί να χρησιμοποιεί τον ΣΥΝ ως εργαλείο πίεσης για τον καθορισμό των πολιτικών συνεργασίας και των ιδεολογικών παραμέτρων αυτής.
Με την αυστηρή προϋπόθεση ότι δεν συντρέχουν πραγματικοί προσωπικοί λόγοι, ο Αλαβάνος επιχειρεί μια βαθιά τομή στον πολιτικό του χώρο. Αν πετύχει, δημιουργεί νέα δεδομένα που πιθανώς να μονιμοποιήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως ένα σημαντικό παράγοντα του υπό διαμόρφωση πολιτικού σκηνικού. Η επιτυχία δεν θα είναι καθόλου εύκολη. Η κομματική γραφειοκρατία του ΣΥΝ, παρά τις αναμεταξύ της διαφορές, δεν πρόκειται να αυτοχειριαστεί συναινώντας στον πολιτικό της παροπλισμό. Θα αντισταθεί σθεναρά με ενδεχόμενες διαλυτικές συνέπειες για το σύνολο του πολιτικού χώρου, ίσως και του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, σε όλες αυτές τις εξελίξεις απουσιάζει ο ιδεολογικός παράγοντας, πράγμα που καθιστά το όλο εγχείρημα μια (επιτυχημένη ή αποτυχημένη) πολιτική ακροβασία με σαφή όρια ανάπτυξης.
Ούτως ή άλλως οι εξελίξεις των επομένων ημερών θα δείξουν προς τα πού πάει το πράγμα και ποια τα κίνητρα της ενέργειας αυτής του Αλαβάνου.

Ακόμη και αν η παραπάνω απόπειρα μιας πρώτης ανάγνωσης των εξελίξεων, είναι πρόωρη ή ελλιπής, θεωρώ ότι οι πολιτικές προϋποθέσεις που θα επέβαλαν ένα τέτοιο εγχείρημα (από τον Αλαβάνο ή άλλους, δεν έχει μεγάλη σημασία) υπάρχουν εδώ και καιρό. Ο αντίστοιχος διάλογος είναι γνωστό ότι έχει ξεκινήσει άτυπα ήδη από την αποτυχημένη προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ το 2004, συνεχίστηκε «υπόγεια» κατά την πρόσφατη προεκλογική περίοδο και εντείνεται όσο υποχωρεί, φυσιολογικά, η μετεκλογική ευφορία.

Ετικέτες: Αλαβάνος, ΣΥΝ, ΣΥΡΙΖΑ